Wi-Fi ağınızın performansı, onu nasıl kurduğunuza ve yapılandırdığınıza göre büyük farklılıklar gösterebilir.

Eğer internet bağlantınızda yavaşlamalar yaşıyorsanız, internet servis sağlayıcınıza başvurmadan önce Wi-Fi ağınızı gözden geçirmenizde fayda var.

Wi-Fi nasıl çalışıyor?

Router’ınızın yönetim konsolunda kablosuz yerel alan ağı veya WLAN olarak da adlandırılan Wi-Fi, 2.4GHz etrafında bir grup frekanslar kullanarak bilgisayarlar arasında veri göderir ve alır.

Wi-Fi ağı 802.11 adında bir protokolü kullanmaktadır. Eğer etraftaki tüm ağlar, 2.4GHz frekansında çalışıyosa, çeşitli cihazların sinyalleri birbiriyle çakışabilir. 802.11 protokolü, bu çakışmaları engellemek amacıyla biraz farklı frekansları kullanan 13 kanala sahiptir.

802.11’in de birkaç sürümü bulunmaktadır. En eskisi 802.11a’dır ve şu an kullanılmaktadır. Onun yerini alan 802.11b, 1Mb/sn en yüksek veri iletim hızına sahiptir. 802.11g ise 54Mb/sn aktarıma izin vermektedir. Yeni 802.11n ise iki kanalı kullanarak en fazla 400Mb/sn aktarım yapabilmektedir.

Şifreleme

Güvenlik, Wi-Fi ağlarında hem oturum açma, hem de veri aktarımı için oldukça önemlidir. En eski Wi-Fi güvenlik standardı WEP‘dir (Wireless Equivalent Protocol). Orijinal 802.11’in bir parçası olan standart kırıldığından oldukça güvensiz sayılıyor. Zira dalgalar yoluyla yeteri kadar sayıda paket yakalandığında, parolanın ne olduğu ortaya çıkarılabiliyor.

2003 yılında tanıtılan WPA ve 2004 yılında WPA2 (Wi-Fi Protected Access) olarak güncellenen güvenlik standardı ise hala güvenli ve güçlü şifreleme algoritması sayesiyle ağları koruma altına alıyor. Bazı Wi-Fi ekipmanlarında WPA2, RSNA (Robust Security Network Association) adıyla yer alıyor.

CSMA

Wi-Fi ağınızdaki her bilgisayar aynı anda veri aktarımı yapsaydı, birbirlerinin sinyallerini bölerlerdi. Her Wi-Fi kartı, bunu engellemeye yönelik CSMA (Carrier Sense Multiple Access) adında bir teknik kullanmaktadır.

CSMA’da Wi-Fi kartı bir paketi göndermeye çalışırken onun zaten gönderildiği mesajını alabilir. Bu durumda tekrar dinlemeye geçmeden önce çok kısa ancak rastgele bir süre boyunca bekler. Eğer süre bitiminde radyo dalgaları temizse dinlemeye geçmeden önce paketi tekrar gönderir ve ardından sonraki paketi gönderir.

Bu “ilk gelen ilk alır” şeması, tüm ağ kartlarının paketlerini aktarmak için aynı şansa sahip olması demektir. CDMA, kablolu ağlarda da kullanılmaktadır ve veri aktarımının oldukça etkili bir yoludur.

Dolayısıyla Wi-Fi ağlarını olumsuz etkileyen etkenler, genellikle haricidir. Wi-Fi ağınızın hızını artırmaya çalışmadan önce, şu anki performansını bilmenizde fayda vardır. Aksi halde hangi yolun hızlandırdığını anlamanız mümkün olmayabilir.

Bunu anlamanın en kolay yolu, bir çevrimiçi hız testi hizmetini kullanmaktan geçiyor. Bunlardan bir tanesi olan speedtest.net, işinizi görecektir.

Hız testini gerçekleştirmeden önce tüm akış hizmetlerini, sosyal medya hizmetlerini, torrent’i, e-posta istemcilerini ve bağlantınızı kullanabilecek diğer uygulamaları kapatın.

Wi-Fi’a bağlı bir bilgisayarda hız testini çalıştırın ve bitene kadar bekleyin. Sadece bir sonuç almak yerine, farklı saatlerde aldığınız birkaç günün sonuçlarını bir tabloda kaydedin. Sonuçları inceleyerek en hızlı indirmenin günün hangi saatinde yapılabildiğini inceleyin.

Aynı testleri kablo ile router’a bağlı bir PC’den gerçekleştirerek Wi-Fi bağlantınızla karşılaştırmak da iyi bir fikir olacaktır.

Herhangi bir değişiklik yaptığınızda, Wi-Fi hızını tekrar test ederek bir değişiklik olup olmadığına bakın. Bazı basit değişikliklerin performansa ne denli değişikliklere yol açtığını görünce şaşırabilirsiniz.

Karışma

Eğer evimizde 2.4GHz frekansında tek aktarım yapan cihaz Wi-Fi ağ kartımız olsaydı, herşey yolunda olurdu. Ancak durum böyle değildir. Ağ kartlarının çoğu zaman paketleri aktarmadan önce birden fazla kez beklemesine neden olan karışmalar yaşanmaktadır.

Saçma gibi gelse de Wi-Fi karışmasına en çok yol açan kaynaklardan bir tanesi, kablosuz sabit telefonunuzdur. Wi-Fi cihazınızla aynı odada bir kablosuz telefona sahipseniz, görüşme sırasında ağ performansınız düşebilir.

Bluetooth cihazları da 2.4GHz frekansını kullandığından, Wi-Fi sinyalleri ile çakışabilir. Mikrodalga fırınlarının da Wi-Fi dalgalarını etkilediği biliniyor. Wi-Fi kartınızdan 3 metre uzaktaki bir fırın, ağ performansınızı olumsuz bir şekilde etkileyebilir.

Bunun yanında komşunuz da aynı Wi-Fi kanalını kullanıyor ve ana istasyonunu duvarınıza yakın bir yere yerleştirmiş olabilir.

Konum oldukça önemli

Router’ınızı genellikle merkezi bir yere koymanız söylenmektedir ancak bu bazı önemli faktörleri yok saymak olacaktır.

Router ile bilgisayar arasındaki tuğla duvarlar, sinyal gücünü etkiler. Çiviler çakılı ve kablolar taşıyan duvarlar ve su boruları da aynı etkiyi yapar. Yol üzerindeki büyük bir akvaryum da sinyalin bir kısmını emer. Router’ınızı engelleri aşacak şekilde mümkün olduğunca yükseğe yerleştirin.

Metal yüzeyler, diğer yoğun maddeler de Wi-Fi sinyallerini engelleyebilir. Büyük ahşap dolaplar, dolu kütüphaneler, sinyalin azalmasına küçük katkılarda bulunurlar.

Router ayarları

Router ve Wi-Fi ağ kartlarınızın hepsi 802.11g kullanıyorsa, eski 802.11b ile dalgaları işgal etmenizin anlamı yoktur. İkisini birden aktarmaya “karışık mod” adı verilir. 802.11b’yi kapatmak için, router’ınızın web tabanlı yönetim arayüzüne ulaşmalısınız.

Arayüz ayarları bölümünde Wireless/kablosuz veya WLAN ayarlarını seçin. Genel yapılandırma ayarlarından bir tanesi, 802.11b ile mi, 802.11g ile mi, yoksa 802.11b+g ile mi bağlanacağınızı belirlemektedir. Bunu 802.11g olarak değiştirin ve yapılandırmayı kaydedin.

Yeni hub’lar az kullanılan kanalı seçse de birçok router varsayılan kanal olan 1. kanalı tercih etmektedir. Diğer ağlarla karışmayı mümkün olduğunca engellemek için, en güçlü sinyalden mümkün olduğunca uzak olan bir kanal seçin. Ayarı kaydettiğinizde PC’lerinizdeki Wi-Fi ağ kartlarınız, otomatik olarak yeni kanalı kullanmaya başlayacaktır.

Repeater kullanın

Her şeye rağmen Wi-Fi sinyalinizi güçlendiremiyorsanız, sorunları aşmak için son bir yöntem bulunuyor. Bir Wi-Fi repeater ile ağınızdaki sinyali güçlendirebilir ve sinyal menzilinizi genişletebilirsiniz.

Antenler

Wi-Fi router’ınızda bulunan anten, çok yönlü bir antendir. Sinyal, dikey olarak her yöne eşit olarak dağıtılır. Bunun yerine yönlü bir anten kullanarak sinyali bir noktada yoğunlaştırabilirsiniz. Bu tür antenlerle Wi-Fi sinyalinizi binanınızın dışına da taşıyabilirsiniz.

Sinyalleri izleyin

InSSIDer2 adındaki ücretsiz araç ile Wi-Fi sinyallerinin gücünü analiz edebilir, hangi kanalın daha az kullanıldığını görebilirsiniz.